DAB+ w Polsce

przygotowania do wdrożenia radia cyfrowego DAB+, strategia, plany, testy
Awatar użytkownika
antypyra
Posty: 2090
Rejestracja: 22 marca 2012, o 20:16
Miejscowość: Pipidówa
Odbiornik: Sony ST-SB920
Onkyo 4030 DAB/FM
Tecsun PL 390
Dual DAB 14
Instalacja antenowa: UKF: antena 1 el., dipol pętlowy f-my Dipol,
TV i DAB: antena LP 6-69 f-my Dipol
Nadajnik - obiekt nadawczy: komin Ciepł. Starosielce, RTCN Krynice

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: antypyra »

Wypada mi tylko podpisać się obiema rękami pod powyższą wypowiedzią. Technika nie przeszkadza lecz ludzie.

Awatar użytkownika
JaroslawMroczkowski
Administrator
Posty: 2596
Rejestracja: 1 stycznia 1970, o 01:00

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: JaroslawMroczkowski »

@Robert03
W jaki sposób i dla jakiej techniki nadawania (szerokości kanału) wyliczyłeś te 6 ogólnopolskich multipleksów w UKFie?

BiTCity
Posty: 543
Rejestracja: 21 października 2010, o 19:46
Miejscowość: Bydgoszcz
Odbiornik: LG43UM7050PLF , LG32LM6300PLA
Instalacja antenowa: Dipol 16-21-60 (66+9m npm)
Nadajnik - obiekt nadawczy: Bydgoszcz/Chojna/Iława/Sierpc/Gołogóra

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: BiTCity »

Panie Jarosławie przepraszam, że się wtrącę ale obecny układ na FM jest totalną porażką i marnowaniem miejsca w eterze - przykłady z Bydgoszczy na 98,1 MHz nadaje PR 2 z Sierpca jak i ZET Gold z Inowrocławia co prawda są rożne polaryzację ale te stację się gryzą. To samo na 101,9 MHz tutaj PR 1 z Rusinowa jak i PR RDC znów z Sierpca ta sama polaryzacja i wygląda to tak na Górnym Tarasie odbiera Sierpc na Dolnym PR 1,jest więcej tego typu przykładów albo np. takie, że nasze lokalne stację z Osielska zakrywają Sierpc czy Rusinowo,Kisielice - ale lepszy "cyrk" zrobili z DVB-T na 23 kanale w normalnych warunkach można odebrać w Bydgoszczy MUX3 z Człuchowa / Koszalina ale częściej ta pierwsza opcja bo pokazuje się w nazwie NW 02 POM., a przy tropo wchodzi MUX1 ze Śremu :)

Awatar użytkownika
Krosnoludek
Posty: 3512
Rejestracja: 19 grudnia 2010, o 15:33
Miejscowość: KROSNO
Odbiornik: Philips 65PUS8807
Philips 43PUS8506
Opticum AX Lion NS
Instalacja antenowa: Anteny VHF (6-12) i UHF (21-60) z symetryzatorem + zwr. antenowa AMS ZA-104MS
Nadajnik - obiekt nadawczy: RTCN Rzeszów (Krosno) /Sucha Góra

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: Krosnoludek »

Czy wobec koncepcji zagospodarowania części pasma III na telewizję naziemną pasmo II po wyłączeniu radiofonii FM powinno być wykorzystane jako rezerwa na rozwój DAB+, czy na wprowadzenie innych standardów radiowych jak DRM+, ew. HD Radio ?
No właśnie, jaki powinien być wybrany standard na pasmo II po wyłączeniu analogu?
-DAB+ (czy obecne odbiorniki są zaprojektowane do odbioru pasma II ?)
-DRM+ ?
-HD Radio ?
Jakie usługi dodatkowe powinny być w pierwszym rzędzie dostarczane przez nadawców/operatorów ?
?

Chcę wziąć udział w konsultacjach, ale nie wiem jaki standard wybrać, i jakie usługi dodatkowe, pomóżcie.

Awatar użytkownika
DVB-T/S
Posty: 2653
Rejestracja: 24 października 2011, o 19:27
Odbiornik: Tuner w kompie i 2 TV + STB
Instalacja antenowa: Antena telewizyjna profesjonalna UHF ATV 21/21-60, 65km
Nadajnik - obiekt nadawczy: Ślęża

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: DVB-T/S »

Ktoś już dawno temu stwierdził że aby w DAB+ dźwięk grał bardzo dobrze musi mieć przpływność 256kbps. Można zejść do 192kbps przy niewielkiej utracie jakości. W Polsce jest 3-4 razy niższa przepływność. O czym tu dalej pisać jak z g.... bata nie ukręcisz.

adac
Posty: 1866
Rejestracja: 19 czerwca 2011, o 08:22
Nadajnik - obiekt nadawczy: najbliższy maszt GSM

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: adac »

http://www.krrit.gov.pl/radio-cyfrowe/a ... -spra.html
Został już tylko jeden dzień.

Co ja bym zaproponował: żadnego sztywnego terminu wyłączenia UKF-FM (i gaśnie światło) tylko płynne przechodzenie na inne technologie w miarę zwalniania pasma VHF II. Z tym może być problem bo nad. prywatni się do tego nie kwapią ale od czego motywacja.
Należy ograniczyć moc tradycyjnych nadajników FM do 50 kW ERP (nie przedłużać koncesji na większe). Nadawcę P Radio też to powinno dotyczyć.
I należy zastosować preferencje w opłatach (koncesje) za nadawanie z mniejszymi mocami i w technikach cyfrowych (albo hybrydowych).

Odnośnie technologii to już proponowałem neutralność z dopuszczeniem nawet dalszego nadawania analogowego (p. motywacja). Wyjątek: NIE dla Dab+ na paśmie VHF II ! Skoro już dostał przydział na pasmo III to niech tam siedzi.

A ja bardzo kibicuję i chciałbym doczekać u nas HD Radio na UKF-ie. To moim zdaniem najlepsza obecnie technologia radiowa, w dodatkku sprawdzona (za Oceanem). Wadę ma jedną: opłaty za licencje popłyną do konsorcjum HD Radio a nie do twórców patentów Dab+, AAC+ i innych nieudanych wynalazków.
I niech nikt nie ściemnia że to jest technicznie niemożliwe bo to radio gra, tylko nie u nas.

Awatar użytkownika
atrzkbip
Posty: 62
Rejestracja: 24 września 2014, o 21:53
Odbiornik: Yamaha T-D500, Grundig Cosmopolit 7A WEB, Sony ST-S505ES
Instalacja antenowa: DAB+: Yagi Triax 6 el. + UKF: Yagi Triax 3 el. na balkonie 1p. na blokowisku.
Nadajnik - obiekt nadawczy: Trzeciewiec/Solec Kujawski/Żółwieniec

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: atrzkbip »

Co do terminu wyłączenia, to również nie narzucałbym. Rynek to załatwi. Ale mocy raczej nie zmniejszałbym. Jakie korzyści miałoby to przynieść?

Zgadzam się, by w zakresie VHF-II ulokować HD-radio lub odpowiednik.

Co do pytania nr 9, ja napisałem, że jest potrzebne rozporządzenie narzucające minimalne parametry nadawania dające jakość odbioru na poziomie nie gorszym niż maksymalne możliwości analogowego systemu UKF-FM, co przynajmniej nie dałoby kroku wstecz. Wolnoamerykankę jakościową należy pozostawić nadawcom do wykorzystania w mediach nie posiadających znaczących ograniczeń, czyli do nadawania drogą satelitarną lub kablową (w tym przez internet).

Awatar użytkownika
JaroslawMroczkowski
Administrator
Posty: 2596
Rejestracja: 1 stycznia 1970, o 01:00

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: JaroslawMroczkowski »

@adac
Czy na pewno HD Radio na FM'ie to fajna koncepcja?

Popraw mnie jeśli się mylę, ale:

Teoretycznie można z tego wycisnąć do 300kb/s w trybie "all digital". Kanały logiczne mają od 5,5 do 98,4 kb/s. Możliwe kombinacje kanałów P (primany) i S (secnondary, tylko w trybie all digital) przedstawione są na stronie 11 w dokumencie "THE STRUCTURE AND GENERATION OF ROBUST WAVEFORMS FOR FM IN-BAND ON-CHANNEL DIGITAL BROADCASTING "(https://www.ibiquity.com/sites/default/ ... rms_fm.pdf, strona 11).
Dostępnego pasma jest wiec naprawdę mało.

Zastosowany kodek bazuje na HE-AAC, a firma iBiquity (twórca standardu) tak definiuje jakość: "these channels could be sub-divided into CD-quality (100 kbit/s), FM-quality (25-50 kbit/s), AM-quality (12 kbit/s), or Talk-quality (5 kbit/s) channels."

Nie jestem pewien, czy tego oczekuję od radia. (radio muzyczne jakości FM na 25kb/s, a gadane na 5kb/s ???)

W tej chwili pod względem elastyczności DAB+ wypada lepiej. Obydwa rozwiązania wymagają cyfrowych koderów, multiplekserów, czy innych "przygotowywaczy sygnału cyfrowego", generatorów usług dodatkowych, nadajników i całego osprzętu nadawczego. Koszty z grubsza podobne. Różnica jest taka, że w DAB+ cześć kosztów rozłoży się na większą ilość programów oraz to, że nadawca ma znacznie większą swobodę doboru parametrów m.in. pasma dla swojego programu.

Jeśli kiedyś pasmo FM zostanie zwolnione, nie widzę problemu, by zmienić tam raster kanałowy i zastosować najlepsze rozwiązanie jakie będzie dostępne w momencie planowania zmiany techniki nadawania. Za te kilka, kilkanaście lat, może pojawić się coś znacznie lepszego do zastosowania w II zakresie niż obecne HD Radio, czy DRM+. Najważniejsze by ten zakres pozostawiono dla radiofonii naziemnej.

Awatar użytkownika
Krosnoludek
Posty: 3512
Rejestracja: 19 grudnia 2010, o 15:33
Miejscowość: KROSNO
Odbiornik: Philips 65PUS8807
Philips 43PUS8506
Opticum AX Lion NS
Instalacja antenowa: Anteny VHF (6-12) i UHF (21-60) z symetryzatorem + zwr. antenowa AMS ZA-104MS
Nadajnik - obiekt nadawczy: RTCN Rzeszów (Krosno) /Sucha Góra

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: Krosnoludek »

3. Jakie są preferowane proporcje między programami przeniesionym z oferty analogowej, a programami wyłącznie w wersji cyfrowej:
- tylko odtworzenie,
- 50% przeniesione z oferty analogowej, 50 % programy nowe,
- 40 % przeniesione, 60 % nowe
- inne proporcje ?
Jak myślicie, ile procent powinno być nowych kanałów, 40%, 60% ?
Przynajmniej na początku stare programy mamy na FM, po co powtarzać.

adac
Posty: 1866
Rejestracja: 19 czerwca 2011, o 08:22
Nadajnik - obiekt nadawczy: najbliższy maszt GSM

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: adac »

Niech zadecydują sami nadawcy, w końcu to oni będą (o ile się zdecydują) przenosić swoje programy. Dla programów przeniesionych z UKF-u powinno być pierwszeństwo, zachowałbym 3-4 sloty dla nowych nadawców.

Awatar użytkownika
Krosnoludek
Posty: 3512
Rejestracja: 19 grudnia 2010, o 15:33
Miejscowość: KROSNO
Odbiornik: Philips 65PUS8807
Philips 43PUS8506
Opticum AX Lion NS
Instalacja antenowa: Anteny VHF (6-12) i UHF (21-60) z symetryzatorem + zwr. antenowa AMS ZA-104MS
Nadajnik - obiekt nadawczy: RTCN Rzeszów (Krosno) /Sucha Góra

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: Krosnoludek »

Więc napiszę nie mniej niż 30% nowych programów, żeby była większa elastyczność dla nadawcy.

Właśnie wysłałem moje stanowisko, poszło.

BiTCity
Posty: 543
Rejestracja: 21 października 2010, o 19:46
Miejscowość: Bydgoszcz
Odbiornik: LG43UM7050PLF , LG32LM6300PLA
Instalacja antenowa: Dipol 16-21-60 (66+9m npm)
Nadajnik - obiekt nadawczy: Bydgoszcz/Chojna/Iława/Sierpc/Gołogóra

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: BiTCity »

DVB-T/S pisze:Ktoś już dawno temu stwierdził że aby w DAB+ dźwięk grał bardzo dobrze musi mieć przpływność 256kbps. Można zejść do 192kbps przy niewielkiej utracie jakości. W Polsce jest 3-4 razy niższa przepływność. O czym tu dalej pisać jak z g.... bata nie ukręcisz. :arrow:
Oczywiście masz rację DAB+ to będzie takie radio internetowe, tylko z dużo mniejszą ilością stacji a jestem ciekawy czy kiedyś będzie możliwość odbioru lokalnych stacji z województwa w DAB+ (oczywiście jeśli przejdą do DAB+) skoro już teraz największe moce nadawcze są minimum 10 razy mniejsze niż na FM. Będzie tak pewnie zamiast 1kW w analogu dadzą, ze 100 Watów w cyfrze. Obym się mylił i ludzie decyzji poszli po rozum do głowy.

Awatar użytkownika
antypyra
Posty: 2090
Rejestracja: 22 marca 2012, o 20:16
Miejscowość: Pipidówa
Odbiornik: Sony ST-SB920
Onkyo 4030 DAB/FM
Tecsun PL 390
Dual DAB 14
Instalacja antenowa: UKF: antena 1 el., dipol pętlowy f-my Dipol,
TV i DAB: antena LP 6-69 f-my Dipol
Nadajnik - obiekt nadawczy: komin Ciepł. Starosielce, RTCN Krynice

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: antypyra »

100 W, czyli 0.1 kW w cyfrze to jest nic dla dużego miasta, choć oczywiście zależy to jeszcze od lokalizacji nadawania. U mnie są 2 kW w odległości 13 km od centrum miasta i naprawdę jest tam nie najlepiej z ciągłością odbioru wewnątrz budynków szczególnie na niższych kondygnacjach.
Niską mocą można nadawać z centrum miasta. Zdaje się, że ten dziesięciokrotny stosunek efektywności mocy stacji DAB i FM jest mocno przesadzony. Takie 0,1 kW ERP w analogu dalej pójdzie, choć może odbiór stereo 20 km od miasta może być już zaszumiony.

Awatar użytkownika
Robertus
Posty: 205
Rejestracja: 12 maja 2012, o 13:43

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: Robertus »

KRRiT opublikowała zestawienie wyników konsultacji w sprawie zagospodarowania dostępnych zasobów częstotliwości dla potrzeb radiofonii cyfrowej DAB+:

http://www.krrit.gov.pl/Data/Files/_pub ... 15-www.pdf

Niektóre wyniki są dość ciekawe.

Awatar użytkownika
DVB-T/S
Posty: 2653
Rejestracja: 24 października 2011, o 19:27
Odbiornik: Tuner w kompie i 2 TV + STB
Instalacja antenowa: Antena telewizyjna profesjonalna UHF ATV 21/21-60, 65km
Nadajnik - obiekt nadawczy: Ślęża

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: DVB-T/S »

Widać że komercyjnym nie zależy na dabie. Z jednej strony dobrze bo póki nie będzie ustawy określającej parametry transmisji itd. będzie druga Norwegia, ale widać też że się boją co dobrze rokuje na monopolistyczny bełkot RMF, zet i innych podobnych stacji.

janusz44
Posty: 386
Rejestracja: 9 grudnia 2010, o 16:22
Odbiornik: Tuner Onkyo T-4030. Integra Onkyo A-8870
Instalacja antenowa: Anteny kierunkowe Yagi UKF, DAB+
Anteny kierunkowe Yagi DVB-T, Polska. Czechy
Nadajnik - obiekt nadawczy: Opole-Chrzelice, Wrocław, Czechy.

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: janusz44 »

Więcej stacji to nie znaczy, że będzie dobrze,lepiej aby nie było RMF, Radia Zet i podobnych.

adac
Posty: 1866
Rejestracja: 19 czerwca 2011, o 08:22
Nadajnik - obiekt nadawczy: najbliższy maszt GSM

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: adac »

Uważacie że jeżeli polska scena radiowa będzie się składać tylko z P. Radia na które trzeba będzie łożyć abonament -to będzie dobrze ?
Te słynne wasze dwójki trójki a ostatnio eksternale i krasnale ?
Bo ja uważam że NIE.
Gdyby do tego doszło wyrzucam radioodbiornik, wyrejestrowuję się z ustawy i media radiowo dyfuzyjne w PL dla mnie nie istnieją.

janusz44
Posty: 386
Rejestracja: 9 grudnia 2010, o 16:22
Odbiornik: Tuner Onkyo T-4030. Integra Onkyo A-8870
Instalacja antenowa: Anteny kierunkowe Yagi UKF, DAB+
Anteny kierunkowe Yagi DVB-T, Polska. Czechy
Nadajnik - obiekt nadawczy: Opole-Chrzelice, Wrocław, Czechy.

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: janusz44 »

Z abonamentem nie wiadomo jak dalej będzie, jednak spora część społeczeństwa odpowiedzialnie płaci, a komercyjne radio zadławi się od reklam.

Awatar użytkownika
antypyra
Posty: 2090
Rejestracja: 22 marca 2012, o 20:16
Miejscowość: Pipidówa
Odbiornik: Sony ST-SB920
Onkyo 4030 DAB/FM
Tecsun PL 390
Dual DAB 14
Instalacja antenowa: UKF: antena 1 el., dipol pętlowy f-my Dipol,
TV i DAB: antena LP 6-69 f-my Dipol
Nadajnik - obiekt nadawczy: komin Ciepł. Starosielce, RTCN Krynice

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: antypyra »

adac pisze:Uważacie że jeżeli polska scena radiowa będzie się składać tylko z P. Radia na które trzeba będzie łożyć abonament -to będzie dobrze ?
Te słynne wasze dwójki trójki a ostatnio eksternale i krasnale ?
Bo ja uważam że NIE.
Gdyby do tego doszło wyrzucam radioodbiornik, wyrejestrowuję się z ustawy i media radiowo dyfuzyjne w PL dla mnie nie istnieją.
No i nikt się nie zmartwi. Krytykujesz ciągle PR za ofertę programową, może wymienisz stacje preferowane przez siebie?
DVB-T/S pisze:Widać że komercyjnym nie zależy na dabie. Z jednej strony dobrze bo póki nie będzie ustawy określającej parametry transmisji itd. będzie druga Norwegia, ale widać też że się boją co dobrze rokuje na monopolistyczny bełkot RMF, zet i innych podobnych stacji.
Tylko kij ma dwa końce. W takiej ustawie mogą ustalić 64 kbps za normę. Przecież ciągle zapatrują się na tzw. zachód. i mamy wtedy :D Norwegię w Polsce. :lol:

adac
Posty: 1866
Rejestracja: 19 czerwca 2011, o 08:22
Nadajnik - obiekt nadawczy: najbliższy maszt GSM

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: adac »

Z abonamentem nie wiadomo jak dalej będzie, jednak spora część społeczeństwa odpowiedzialnie płaci,
Żeby uściślić: ta 'spora część' to ok 8% gosp.domowych.
Rekrutuje się z mniejszości która kiedyś zarejestrowała odbiorniki bo większość nie zarejestrowała. No i tak wygląda odpowiedzialne płacenie w praktyce.

Żeby uściślić; najmniej pretensji mam do samych odbiorców, a więcej do autorów tego całego mętliku związanego z abonamentami za media. W połowie autorami mętliku są media komercyjne które wprowadziły swój abonament za płatną telewizję, a społeczeństwo 'domniemało' że jak zapłaci to wystarczy.
Z kolei media publiczne i sz. Poczta P. niezbyt skutecznie wyprowadzały z tego błędu.
Obecnie jest półfinał całej sprawy: sz. poczta P. sciąga zaległy abo z odsetkami w trybie egzkucyjnym od tych którzy kiedyś byli lojalni i przynajmniej jakiś czas płacili.
Od pozostałych nie ściągnie bo nie ma na nich haka.
Ciekawe jak ta kompromitacja potoczy się dalej i jaki to będzie miało wpływ na media zarówno publiczne jak i komercyjne w przyszłości.
/
antypyra pisze:No i nikt się nie zmartwi.
Pocieszę cię: jak w P.Radio będzie bitrate 64 kbs i słuchalność PR wyniesie 10 % to też nikt nikt się nie zmartwi.
A jak zlikwidują niepotrzebną dwójkę czy innego eksternala to tym bardziej.

Zablokowany