DAB+ w Polsce

przygotowania do wdrożenia radia cyfrowego DAB+, strategia, plany, testy
Awatar użytkownika
antypyra
Posty: 2090
Rejestracja: 22 marca 2012, o 20:16
Miejscowość: Pipidówa
Odbiornik: Sony ST-SB920
Onkyo 4030 DAB/FM
Tecsun PL 390
Dual DAB 14
Instalacja antenowa: UKF: antena 1 el., dipol pętlowy f-my Dipol,
TV i DAB: antena LP 6-69 f-my Dipol
Nadajnik - obiekt nadawczy: komin Ciepł. Starosielce, RTCN Krynice

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: antypyra »

Jeszcze nie zabito DAB+! Wciąż można liczyć na Polskie Radio, że się ruszy. Premier przeszkadza, zwalczając abonament. Polska to bananowa republika i sobiepaństwo lobbystów bierze górę nad sprawnością państwa. Dlatego mamy, co mamy.

AR-kadius

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: AR-kadius »

a mamy krótko mówiąc kupę na dzień dzisiejszy z DAB+ :shock: :roll:

Awatar użytkownika
seba133
Posty: 1287
Rejestracja: 8 kwietnia 2012, o 12:27
Odbiornik: SONY KD-49X8505B Samsung UE37ES5700S 37"
Instalacja antenowa: Dipol 19/21-69 + symetryzator
Nadajnik - obiekt nadawczy: Łódź EC 4 MUX 1, 2, 3 100%

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: seba133 »

Chciało by się wejść na stronę główną Emitel i zobaczyć nagłówek w aktualnościach.
Rusza DAB+ lub Pierwszy etap DAB+ ruszył.. Pomarzyć można. :D

adac
Posty: 1866
Rejestracja: 19 czerwca 2011, o 08:22
Nadajnik - obiekt nadawczy: najbliższy maszt GSM

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: adac »

Chciało by się .. zobaczyć nagłówek: Rusza DAB+ lub pierwszy etap DAB+ ruszył. Pomarzyć można
Zgadzam się. Pomarzyć, oby nigdy.
Dla mnie to jest największy sukces cyfryzacji, że ten eksperyment na szczęście zakończono.

Ja marzę, żeby jak najdłużej utrzymała się tradycyjna radiofonia UKF-FM, bo to jest ostania szansa żeby posłuchać naturalnego dźwięku, nie zniekształconego przez cyfrową kompresję. W dodatku parametrami tej kompresji można kręcić jak się chce i odbiorca nie zna dnia ani godziny, w jakiej jakości będzie miał za chwilę audycję.
Na szczęście w FM-ie to niemożliwe, bo parametry modulacji, pasmo m.cz, jakość i inne są ustalone na sztywno i nadawcy muszą się tego trzymać, czy chcą czy nie. A słuchacz tylko na tym zyskuje.

DVBManiak

Odp: DAB+ w Polsce

Post autor: DVBManiak »

Czy ja wiem... Ja wolę posłuchać stream z neta niż pierdziawkę z eteru. Zdecydowanie wolałbym DAB, ale każdy ma swoje zdanie.

Tom345
Posty: 669
Rejestracja: 22 grudnia 2009, o 22:10
Odbiornik: Samsung P2370HD, Not Only TV LV5TDelux
Instalacja antenowa: Thomson ANT-85 lub kawałek druta.
Nadajnik - obiekt nadawczy: Warszawa PKiN/Raszyn

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: Tom345 »

adac pisze:to jest ostania szansa żeby posłuchać naturalnego dźwięku, nie zniekształconego przez cyfrową kompresję. W dodatku parametrami tej kompresji można kręcić jak się chce i odbiorca nie zna dnia ani godziny, w jakiej jakości będzie miał za chwilę audycję.
Kolega to się mocno rozpędził z tymi stwierdzeniami... Wytłumacz proszę, w jaki sposób jest dosyłany sygnał ze studia do nadajnika w przypadku UKFu naszego? ;)

Bartosz Czach

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: Bartosz Czach »

Radiolinią, kablem albo przez satelitę ze znośnym algorytmem kompresji.

adac
Posty: 1866
Rejestracja: 19 czerwca 2011, o 08:22
Nadajnik - obiekt nadawczy: najbliższy maszt GSM

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: adac »

@ Tom345:
Wytłumaczyć to mogą spece którzy się tym zajmują, ja mogę tylko podać przypuszczenie które może być wiarygodne;
- przez profesjonalną naziemną radiolinię z transmisją cyfrową, przesył oczywiście bezstratny.
Nie wiem, czy chciałeś porównać profesjonalną sieć teletransmisji z systemem nadawania dla odbiorcy domowego? Z odbiorem na jakimś chińskim odbiorniku z HE-AAC czy innym mpeg4 ?
Przecież to 2 różne światy.
W dvb-t i T-DAB, na końcu czyli w rozsiewie dla odbiorcy, liczy się tylko koszt i to ile programów da się upchnąć w jednym multiplexie. Jakość tu nie jest najważniejsza.
Niestety (albo na szczęście) z tradycyjną radiofonią nie da się tak zrobić, więc póki co cieszmy się jakością.

mmc_polska

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: mmc_polska »

Bartosz Czach pisze:Radiolinią, kablem albo przez satelitę ze znośnym algorytmem kompresji.
Bartosz - więc proste rozwiązanie: użyć takiego samego algorytmu jak na dosyłach. Skoro jakość UKF-u jest znośna to jeśli założyć jakość dosyłową w naziemnym radiu cyfrowym to będzie lepiej niż na UKF, bo odpadają zniekształcenia wnoszone przez UKF-FM. Prawda?
A jak dla mnie to PR mogłoby brzmieć jak z Cyfry+ (HB), gdzie mają 192 kbps w MUSICAM i jest naprawdę znośnie.

Awatar użytkownika
seba133
Posty: 1287
Rejestracja: 8 kwietnia 2012, o 12:27
Odbiornik: SONY KD-49X8505B Samsung UE37ES5700S 37"
Instalacja antenowa: Dipol 19/21-69 + symetryzator
Nadajnik - obiekt nadawczy: Łódź EC 4 MUX 1, 2, 3 100%

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: seba133 »

Co do przesyłu naziemnego używa się m.in. Fidera czyli kabla otwartej konstrukcji antenowej. Tak nadaje PR w Solcu Kujawskim. Inne stacje radiowe używają najczęściej cyfrowego łącza ISDN.

Awatar użytkownika
antypyra
Posty: 2090
Rejestracja: 22 marca 2012, o 20:16
Miejscowość: Pipidówa
Odbiornik: Sony ST-SB920
Onkyo 4030 DAB/FM
Tecsun PL 390
Dual DAB 14
Instalacja antenowa: UKF: antena 1 el., dipol pętlowy f-my Dipol,
TV i DAB: antena LP 6-69 f-my Dipol
Nadajnik - obiekt nadawczy: komin Ciepł. Starosielce, RTCN Krynice

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: antypyra »

adac pisze:@ Tom345:
(...)
W dvb-t i T-DAB, na końcu czyli w rozsiewie dla odbiorcy, liczy się tylko koszt i to ile programów da się upchnąć w jednym multiplexie. Jakość tu nie jest najważniejsza.
Niestety (albo na szczęście) z tradycyjną radiofonią nie da się tak zrobić, więc póki co cieszmy się jakością.
To niby na UKF mamy taką jakość? Pomijam trudności z samym odbiorem, ale masakrowanie, dynamiki orbanami, nabijanie dewiacji, wieczne sybilanty w audycjach słownych można nazwać jakością?
adac pisze:
Chciało by się .. zobaczyć nagłówek: Rusza DAB+ lub pierwszy etap DAB+ ruszył. Pomarzyć można
Zgadzam się. Pomarzyć, oby nigdy.
Dla mnie to jest największy sukces cyfryzacji, że ten eksperyment na szczęście zakończono.

Ja marzę, żeby jak najdłużej utrzymała się tradycyjna radiofonia UKF-FM, bo to jest ostania szansa żeby posłuchać naturalnego dźwięku, nie zniekształconego przez cyfrową kompresję. W dodatku parametrami tej kompresji można kręcić jak się chce i odbiorca nie zna dnia ani godziny, w jakiej jakości będzie miał za chwilę audycję.
Na szczęście w FM-ie to niemożliwe, bo parametry modulacji, pasmo m.cz, jakość i inne są ustalone na sztywno i nadawcy muszą się tego trzymać, czy chcą czy nie. A słuchacz tylko na tym zyskuje.
Oo, chyba jesteś w błędzie. Nic nie jest sztywno. Jeśli już ze studia wychodzi mp3 128 kbps, to gdzie tu mówić o jakości? Kompresję cyfrową masz po drodze w dosyle. I przynajmniej w dosyle naziemnym zachwycające to nie jest. Oczywiście, gdyby był DAB+ w takiej wersji, jak były testy Emitela, byłoby jeszcze gorzej, zwłaszcza z naturalnością dźwięku.
Ostatnio zmieniony 15 lipca 2012, o 18:04 przez antypyra, łącznie zmieniany 1 raz.

adac
Posty: 1866
Rejestracja: 19 czerwca 2011, o 08:22
Nadajnik - obiekt nadawczy: najbliższy maszt GSM

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: adac »

antypyra pisze: Jeśli już ze studia wychodzi mp3 128 kbps..
Przepraszam, jakie studio masz na myśli ? Piracką rozgłośnię osiedlową :?:
Nie posądzam nadawców typu: Polskie Radio, RMF, Zet-ka o taki standard nadawania.

Co do kultury nadawania to druga sprawa; są stacje które biorą słuchacza na krzyk, ale na szczęście po 10min odechciewa się ich słuchać.
Może zdążą w tym czasie wypchnąć jakąś reklamę, ich sprawa skoro przyjęli taką taktykę. Tylko to nie jest sprawa techniczna, ale marketingowa.

Co do kompresji i cyfrowego przesyłu uważam , że dałoby się tak wybrnąć tak żeby i słuchacz był zadowolony. Sposób podał wyżej @ mmc_polska, tyle że nadawcy musieliby przełknąć tłustą żabę i zgodzić się na przyzwoity bitrate w Musicam. Każdy dział marketingu wytłumaczy Ci, że lepiej jest w paśmie upchnąć 2 stacje zamiast jednej a szef prędzej ich wysłucha.

Może wystarczy na razie na temat kompresji, bo to jest jedna strona medalu i być może nie najważniejsza.
Przy jakiejś okazji możemy porozmawiać o nadajnikach do tego DAB-a i o ogólnopolskim pokryciu zasięgiem. Jakoś ta sprawa umknęła, a bez tego chyba się nie da się tego wdrożyć.
Może pojawi się na forum jakiś sponsor :?:

vari107

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: vari107 »

Właśnie kolega zmierzył jedną z lokalnych rozgłośni na Mazowszu: dewiacja 91 kHz przy 75 kHz dozwolonej.
Pomiar na sprzęcie w UKE.
A są w kraju miejsca, gdzie docelowo na dany obszar nadają dwie stacje oddalone o 200 kHz.
Jak w takiej sytuacji odbierać tę drugą ?
vari

Tom345
Posty: 669
Rejestracja: 22 grudnia 2009, o 22:10
Odbiornik: Samsung P2370HD, Not Only TV LV5TDelux
Instalacja antenowa: Thomson ANT-85 lub kawałek druta.
Nadajnik - obiekt nadawczy: Warszawa PKiN/Raszyn

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: Tom345 »

Ciekaw jestem, która to stacja?

@antypyra zrozumiał moją aluzję dotyczącą jakości obecnej radiofonii. O ile same algorytmy kompresji może i są znośne, o tyle sygnał, który dostają, jest często zmasakrowany dziesiątkami procesorów. A potem jeszcze dochodzą kolejne zmiany w nadajniku.

Awatar użytkownika
antypyra
Posty: 2090
Rejestracja: 22 marca 2012, o 20:16
Miejscowość: Pipidówa
Odbiornik: Sony ST-SB920
Onkyo 4030 DAB/FM
Tecsun PL 390
Dual DAB 14
Instalacja antenowa: UKF: antena 1 el., dipol pętlowy f-my Dipol,
TV i DAB: antena LP 6-69 f-my Dipol
Nadajnik - obiekt nadawczy: komin Ciepł. Starosielce, RTCN Krynice

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: antypyra »

adac pisze:
antypyra pisze: Jeśli już ze studia wychodzi mp3 128 kbps..
Przepraszam, jakie studio masz na myśli ? Piracką rozgłośnię osiedlową :?:
Nie posądzam nadawców typu: Polskie Radio, RMF, Zet-ka o taki standard nadawania.

Co do kultury nadawania to druga sprawa; są stacje które biorą słuchacza na krzyk, ale na szczęście po 10min odechciewa się ich słuchać.
Może zdążą w tym czasie wypchnąć jakąś reklamę, ich sprawa skoro przyjęli taką taktykę. Tylko to nie jest sprawa techniczna, ale marketingowa.

Co do kompresji i cyfrowego przesyłu uważam , że dałoby się tak wybrnąć tak żeby i słuchacz był zadowolony. Sposób podał wyżej @ mmc_polska, tyle że nadawcy musieliby przełknąć tłustą żabę i zgodzić się na przyzwoity bitrate w Musicam. Każdy dział marketingu wytłumaczy Ci, że lepiej jest w paśmie upchnąć 2 stacje zamiast jednej a szef prędzej ich wysłucha.

Może wystarczy na razie na temat kompresji, bo to jest jedna strona medalu i być może nie najważniejsza.
Przy jakiejś okazji możemy porozmawiać o nadajnikach do tego DAB-a i o ogólnopolskim pokryciu zasięgiem. Jakoś ta sprawa umknęła, a bez tego chyba się nie da się tego wdrożyć.
Może pojawi się na forum jakiś sponsor :?:
Polskiego Radia nie podejrzewam o mp3 128 kbps, ale krzykaczy komercyjnych już tak.

A co do rozmowy o nadajnikach, to jest chyba na nią za wcześnie, bo jak na razie żaden nadawca nie chce nadawać w DAB+. Przecież, gdyby tak było, Emitel by coś już wymyślił, by kontynuować - tym razem bardziej na serio niż w testach, np.postarał się o lepszy dosył i zasięg. W tej ostatniej sprawie może by wśród fanów jakąś składkę zrobić? :D
mmc_polska pisze: Bartosz - więc proste rozwiązanie: użyć takiego samego algorytmu jak na dosyłach. Skoro jakość UKF-u jest znośna to jeśli założyć jakość dosyłową w naziemnym radiu cyfrowym to będzie lepiej niż na UKF, bo odpadają zniekształcenia wnoszone przez UKF-FM. Prawda?
A jak dla mnie to PR mogłoby brzmieć jak z Cyfry+ (HB), gdzie mają 192 kbps w MUSICAM i jest naprawdę znośnie.
@MMC Powiedz mi, skąd biorą dosył wszystkie nadajniki UKF w Polsce poza Warszawą? Przecież z satelity. A więc parametry dobrego Twoim zdaniem (ja tego nie badałem) dźwięku "satelitarnego" PR powinny być utrzymane i sygnał po dekompresji podany na modulatory analogowych nadajników UKF. Dlaczego więc jest inaczej?

mmc_polska

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: mmc_polska »

antypyra pisze:@MMC Powiedz mi, skąd biorą dosył wszystkie nadajniki UKF w Polsce poza Warszawą? Przecież z satelity. A więc parametry dobrego Twoim zdaniem (ja tego nie badałem) dźwięku "satelitarnego" PR powinny być utrzymane i sygnał po dekompresji podany na modulatory analogowych nadajników UKF. Dlaczego więc jest inaczej?
Bo PR lubi komplikować sprawy. Na zachodzie normalne / naddające się do odbioru przez wszystkich transmisje satelitarne w MUSICAM "gonią" naziemne. Najwyraźniej ciągle mają za dużo pieniędzy i trwonią je z jednej strony na przekaz z HB (tak - mają jakąś umowe z Cyfrą+ na niekodowany przekaz - sądzę, że C+ nie robi tego chartytatywnie...), a z drugiej strony pędzą FM-a jakimś egzotycznym MPEG-4 audio przez egzotyczne i zapewne drogie odbiorniki SAT, które wymagają konwertera z PLL i specjalistycznego odbiornika, który zapewne kosztuje... No, ale dzięki temu NIKT nie może tego przekazu sobie odebrać, dzięki temu jest dynamiczny RDS i dzięki temu mają okazaję zamilknąć na kilka godzin jak w Wigilię 2011 jak egoztyczny satelita odjdzie kilkaset km na orbicie... Dogadać się z C+, podnieść na HB parametry do 256 kbps w MUSICAM i zrobić dosył taniej i pewniejszym satelitą niż ten Eutelsat 7E. A dynamiczny RDS zostawić Zetkom (pionierzy!) i innym, którzy każdy pop-wypierdek muszą podpisywać i w ten sposób śmiecić na wyświetlaczu i rozpraszać kierowców...

PS: A jak ktoś nie ma dostępu a chce sobie posłuchać jak brzmi PR w MUSICAM 192 kbps, 48 kHz to poproszę na priv do mnie - mam parę linków do bezpośrednich ripów 1:1. Z punktu widzenia "jakości" UKF-FM ten przekaz to aż za dobrze...

enkidu

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: enkidu »

Szczerze, to wolę radio analogowe. Dlaczego? w przypadku zakłóceń utrudniających korekcję błędów radio cyfrowe "dzwoni" lub wycisza się zupełnie. Analog szumi, trzeszczy "ale jest". Dotyczy to zwłaszcza dużych odległości od nadajnika. Fakt, że emisja stereo w FM jest daleka do doskonałości (przekraczanie głębokości modulacji, sama idea multipleksowania sygnału kluczowaniem etc.), jednak szum i trzask są ignorowane przez nasz słuch - a przynajmniej mózg potrafi je ignorować.

rotalplus
Posty: 1147
Rejestracja: 4 sierpnia 2010, o 17:22
Odbiornik: WIWA HD-90
Instalacja antenowa: antena siatkowa 6-7 m nad ziemią
Nadajnik - obiekt nadawczy: RTCN SIEDLCE/ŁOSICE

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: rotalplus »

Jeśli przez wprowadzenie DAB+ i powiększenie liczby rozgłośni miałby zostać zapewniony pluralizm programów, jaki PODOBNO jest w dvb-t, to ja dziękuje
Wystarczy kompromitacji Dworaka
Z drugiej strony konkurencja by się zaostrzyła, czego BARDZO boi się głównie RMF
Więc lobby w świecie radiowym tez działa - czuję że byłaby/ edzie to analogia - najwięksi gracze zechcą zgarnąć jak najwięcej

Awatar użytkownika
Benedykt
Posty: 282
Rejestracja: 26 sierpnia 2010, o 00:53

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: Benedykt »

PR przesyła swoje programy strumieniowo przez sat. Kiedyś był MUSICAM 128 kB/s. Teraz rozpowszechniony jest mpeg4 128 kB/s. Rozgłosnie Regionalne przesyłają program do nadajnika światłowodem LPCM 48 kHz. Faktem jest, że jakość w niektórych stacjach jest "masakrowana" eksajterami/orbanami by tylko być "głośniej" od innych. Jest to sposób na przydzielone moce nadajników. 500 W podbite by zbliżyć się do 1 kW. Inną sprawą jest źródło. Zwłaszcza muzyka. Wytwórnie udostępniają nowości przez internet. Tylko EMI udostępnia wav'y. Pozostali - mp2 256 kB/s.
Jeszcze jedna sprawa. Różne formaty plików przyjęto w stacjach radiowych w "obiegu wewnętrznym". Sieci emisyjne najczęściej prazują w mp2 256 kB/s. Czasami spotyka sie mp2 384 kB/s. Nie znam rozgłośni, która używa LPCM. A szkoda. :oops:

mmc_polska

Re: DAB+ w Polsce

Post autor: mmc_polska »

Benedykt pisze:Nie znam rozgłośni, która używa LPCM. A szkoda. :oops:
Ale są rozgłośnie, które nieraz ciągle grają z płyt CD. Np. w Trójce. Piotr Baron bardzo lubi płyty czemu daje wyraz na antenie. Albo Ola Kaczkowska i częste "zacięcia" odtwarzacza się w trakcie jej audycji to dowód na to, że nie wszystko idzie przez kaskadowe kompresje (czyli źródło w stratnym formacie, a potem dodatkowa "kastracja" na kompresji dosyłowej).
A PR chyba nigdy nie używało MUSICAM 128 kbps - raczej 192. MP2 128 kbps to już jednak bardzo "siorbie" i to by raczej na pewno nie przeszło.

Zablokowany