Od kiedy w Polsce DRM (Digital Radio Mondiale)

[mmc_polska]

Futrzak - z tą jakością przez Internet to teraz jeszcze nie jest tak dobrze. Nadawcy "eterowi" nie dbają.
Przykłady tego co ja próbowałem słuchać:
- Polskie Radio - przez net słabo, nie lubie słuchać,
- Absolute Radio (UK) - niezależnie czy się wybierze standardową jakość czy HQ (po zarejestrowaniu się) to dźwięk jest jakiś taki płaski, z męczącą górą, z satelity duuuużo lepiej,
- Cherie FM (Francja) - próby przełączania net/satelita pokazują dużą przewagę satelity - dźwięk jest taki mniej postrzępiony, lepiej wyważony,
- X-FM (UK) - robi wrażenie przesterowanego, tak jakby stream pochodził z marnej jakości odbiornika FM, tak właśnie może być co nie dziwi - przez długi czas londyński Capital FM 95,8 był po prostu przesterowany pędzony z FM-a.
Napiszę tak: jedyną szansą DAB+ to przeskoczyć jakościowo stream-y internetowe i FM-a oraz powiększyć ofertę. Jeśli to będzie chrzęściło jak stream to faktycznie 3.5G czy inne G wygra.

[futszaK]

DAB+ pod względem jakości nie przeskoczy radia internetowego dostępnego via sieci mobilne,może się jedynie z nim zrównać,zaś pod względem możliwości nie ma absolutnie żadnych szans.Tradycyjni radiowcy jak widze ciągle są w epoce 5 czy 10 stacji na UKFie a to ich zgubi,bo słuchacz po odpaleniu smartfona obok polskiego radia programu pierwszego ma również wszystkie kanały RMFu, tysiące stacji z całego świata oraz kilkakrotnie więcej mniej lub bardziej niszowych nadawców,którzy nie są dostępni w tradycyjny sposób, więc jeśli któraś stacja chrzęści to można przełaczyć na taką, która nadaje w jakości o której posiadacz tunera stereofonicznego Hi-Fi z poprzedniej epoki mógł jedynie pomarzyć.

Jeśli mówimy o przyszłości i strategiach rozwoju to dla zobrazowania tempa rozwoju sieci komórkowych napiszę, że budowane obecnie sieci komórkowe starają się doprowadzać do każdej stacji bazowej albo tak zwane ciemne włókno światłowodowe (pozwalające pchać 10 i więcej gigabitów), albo przynajmiej transmisje gigabitową.W dużym mieście stacja bazowa obsługuje obszar o promieniu max kilkuset metrów, a sieci komórkowe są 4,wobec powyższego jeśli jakiś system radiofonii cyfrowej nie jest jeszcze w zaawansowanym tempie wdrożenia to można już spokojnie powiedzieć że jest za późno,zaś radiofonie zamiast pakować kase w eksperymenty powinny raczej się zastanowić, czy nie lepiej (i taniej) jest zapłacić którejś z sieci komórkowej za darmowe dla odbiorców udostępnianie swojego sygnału over net tak jak już się dzieje w przypadku dostępu do fejsbuka poprzez zero w p4 (wchodzisz na fecebook poprzez zero i nie płacisz za transmisje danych).Wyjdzie taniej,lepiej a przede wszystkim szybciej.

[mmc_polska]

Futrzak - stacjami "z komputera" bym się nie przejmował... Radio musi mieć dusze, osobowości, kształtować gusta a nawet osobowość słuchaczy. Same gigabajty przepustowości tego nie zapewnią. I tak było zawsze - ani telewizja ani Internet nie pogrzebały radia i nie sądzę, że zrobi to 3.5 czy 4G.
Co do stacji zagranicznych to na pewno jest to ciekawa opcja, ale również bym nie przesadzał. Ludzie jednak wolą słuchać czegoś w narodowym języku, tworzonego w państwie, w którym żyją. Sam baaaardzo dużo słuchałem, zwłaszcza stacji brytyjskich, ale na starość mi się troche zmienia i proporcje zmieniły się na korzyść polskiego radia z duszą
Dobrze, że będzie większy wybór, ma również nadzieję, że przekazy internetowe będą dobrej jakości i nie będą regionalizowane. Jest mnóstwo stacji amerykańskich, zdarzają się również brytyjskie, których nie odtworzysz wchodząc z zagranicznego IP. Prawa autorskie i prawa do emisji na obszar mają się dobrze i wraz z popularyzacją radia via net to się może nawet nasilać.
Dlatego jestem zwolennikiem dobrej radiodyfuzji - ma przyszłość i jest wygodna dla słuchacza. Internet zwiększy możliwości co nie oznacza, że tradycyjne sposoby dystrybucji zostaną pogrzebane.

[kielpiniak]

tak sobie wszedłem na to forum bo zacząłem szukać jakichś aktualnych informacji z zakresu "co tam panie z cyfryzacją radia" a to dlatego,że coraz większe znaczenie ma niepozorny cichy konkurent,jakim jest telefonia komórkowa od 3g w górę i możliwość słuchania za jej pośrednictwem wszystkiego co nadaje w necie (czyli wszystkiego co nadaje w powietrzu oraz wiele wiele więcej) wszędzie gdzie jest zasięg sieci z jakością bijącą na głowę cały analog z FMem włącznie.
Wadą rozwiązania jest opłata za traffic,ale skoro dzisiaj operatorzy oferują za darmo 16kbit to za parę lat będą oferować tyle,co pozwoli bez problemu przesłać stereofoniczny dźwięk po praktycznie zerowych kosztach po stronie nadawców i odbiorców.

Tak tak,radio internetowe można mieć w każdym smartfonie (a jest tego na rynku więcej, jak kołchoźników w latach 50tych),jakość rewelacyjna,zasięg z punktu widzenia skupisk ludzkich bardzo dobry (nadajników w miastach jest tyle co przystanków tramwajowych,wiec problemów z zakłóceniami nie ma żadnych) i za chwilę może się okazać, że taki DAB+ polegnie zanim powstanie (chyba że znowu będą pchać pieniądze z abonamentów RTV na budowę technologii która się nie przyjmie),bo ludzie wolą słuchać tego,czego chcą nie zaś tego, co jest dostępne w danym miejscu.

DAB polegnie bo już poległ...
BBC zarzuciła tą technologię jako drogą i nieekologiczną (dużo nadajników= dużo energii= dużo co2), u zachodnich sąsiadów działa kilka sponsorowanych nadjników..
Za to my- tradycyjnie- wyważamy otwarte drzwi i gadamy o jakiś mżonkach. Duża w tym zasługa "fachowców" z Emitela, którzy często sami nie wiedzą co na tym forum wypisują.
DRM-u nie ma i nie będzie- z tego prostego powodu, że emitel skwapliwie wysadził/wyburzył wszystkie średniofalowe maszty, nadajniki zezłomował i jest pozamiatane... Ostał się jeno Raszyn/Łazy i coś w okolicach Częstochowy.
Kto o zdrowych zmysłach zainwestuje potrzebne na uruchomienie nadawania DRM, miliony w czasie kryzysu i braku potencjalnych odbiorców?
Przespaliśmy tą szansę kilka lat temu.....

[futszaK]

DRM-u nie ma i nie będzie- z tego prostego powodu, że emitel skwapliwie wysadził/wyburzył wszystkie średniofalowe maszty, nadajniki zezłomował i jest pozamiatane..

polimeryzowałbym, w Szczecinku przerobiono na podstawe pod orange/telefonie radiową, w Koszalinie też stoi bynajmiej nie samotnie,a że polegnie to jestem pewien z powodów jakie opisałem wcześniej

[JaroslawMroczkowski]

DAB polegnie bo już poległ...

za to DAB+ ciągle wydaje się jakąś opcją...

DRM-u nie ma i nie będzie

o dobrze bo jest już DRM+. Po co nam starsze rozwiązania?

Duża w tym zasługa "fachowców" z Emitela, którzy często sami nie wiedzą co na tym forum wypisują.

hmmm... no to wreszcie mamy eksperta na forum. słyszałem, że kto nie praktykuje ten doradza...

Kto o zdrowych zmysłach zainwestuje potrzebne na uruchomienie nadawania DRM, miliony w czasie kryzysu i braku potencjalnych odbiorców?

i przy odbiornikach kosztujących kilka razy drożej od innych, a grających prawie jak zwykły FM.

[mmc_polska]

DAB polegnie bo już poległ...
BBC zarzuciła tą technologię jako drogą i nieekologiczną (dużo nadajników= dużo energii= dużo co2)

Polemizowałbym.
1. Dla BBC nadawanie dodatkowych programów DAB jest jedyną szansą - na FM nie ma na to miejsca. Poza tym oni weszli bardzo wcześnie w tę technologię - używają Musicam i w wielu przypadkach źle to PARAMETRYZUJĄ (czytaj: przydzielili za małe pasmo, albo dopuszczają stacje muzyczne w... mono) - to wina nadawcy a nie technologii.
2. Stacje komercyjne w UK mocno popularyzują DAB od lat. Ex Virgin Radio (obecnie Absolute) od wielu wielu lat non-stop trąbi o DAB-ie, bo to dla nich oznacza zasięg ogólnokrajowy w dobrej jakości (FM mają tylko w Londynie, a tak to tylko fale średnie, w tym słynna częstotliwość 1215 kHz).
3. Jaka energożerność? Nadajniki przecież mają dużo mniejsze moce elektryczne. W UK stawiają wiele RON-ów z ERP aż 250 kW! DAB nie potrzebuje takich mocy. Urządzenia przenośne pewnie więcej żrą, ale co teraz nie żre (telefony, pady, laptopy) - ot takie czasy - epoka radia kryształkowego już nie wróci.
4. Zupełnie nie widzę ŻADNEJ winy Emitela w "promowaniu" DAB-u. Co zrobili źle? To, że na własny koszt to nadają i czytają te ciągłe szykany na forum tylko dlatego, że PR ma analogowy dosły do PKiN, a komercyjni ścigający się na dewiację +/- 75 kHz z dynamiką 3 dB prostują tak ten sygnał, że wychodzi z tego jakiś koszmarek? Poczekajmy na zorganizowanie tego pod technologię DAB+ to będziemy krytykować...
Zastanawiam się jaki to miałoby zasięg gdyby na tej częstotliwości dmuchnać tym z Raszyna z 50 kW ERP (nie 120 kW jak dla UKF!!!) i dołożyć ze 2 kW doświetlenia z PKiN na SFN? Jakiekolwiek problemy z radiem w Warszawie i na Mazowszu ostatecznie by się skończyły...

AM w Europie (UE, europejskiej części Rosji nie wliczam) zakończy żywot w większości przypadków (głównie fale średnie) w ciągu najbliższych 5-10 lat. Na FM, który szczęsliwie służy nam ponad 50 lat też przyjdzie krecha.

[vari107]

DRM mam nadzieję nikt już nie forsuje.
Wiem o czym piszę bo to odbierałem.
Tragedia.
Brzmienie jak pierwszych streamów internetowych lub samplowania audio na Amidze.
W zasadzie jedyny plus w stosunku do AM na krótkich to mniejsza wrażliwość na zakłócenia iskrowe.
Fadding zrywa odbiór ale za to powrót sygnału jest później bo się czeka na buforowanie tego dziadostwa.
O DRM+ nic nie napiszę bo po prostu tego nie znam.
Jeśli to chociaż ma taką jakość jak FM to można by pomyśleć o tym gdy już radio będzie cyfrowe na VHF-III i VHF-II (CCIR) będzie powoli wyłączane.
Jeśli to ma zapewnić mniejszą szerokość widma a jakość chociaż taką jak FM to można wdrożyć, tym bardziej, że to nie wymaga (chyba) multipleksowania i kazdy nadawca może sam sobie nadawać (ważne dla lokalnych stacji).
Pasma poniżej 30 MHz powoli umierają. DRM sam w sobie jest niewypałem a i same pasma są coraz bardziej zakłócone przez urządzenia elektroniczne (ładowarki, komputery, plazmowe TV, wyswietlacze reklamowe LED itp)...
Już się zdarza, że są budynki w których nie da się słuchać UKFu na antenach teleskopowych (a dachowych zabrania administracja jak u mnie).
Kablówki już wyłączają stacje radiowe w swoich sieciach "z powodu małego zainteresowania".
Jedna z dwóch (albo Aster albo UPC - nie pamiętam) już wyłączyła radio.
Trzeba na razie trwać przy FM a potem się zobaczy.
Na razie jednak DAB+ coraz bardziej mnie do siebie przekonuje.
Wiemy czego NIE robić: DAB (bez plusa), DRM (bez plusa) i AM.
Wypada poczekać na jakieś testy DRM+ by coś o tym móc powiedzieć.
Ale to zdaje się jak z DVB-T2 - mało kto to widział, choć DVB-T2 już w paru krajach nadaje a o DRM+ w eterze nie słyszałem.
vari

[Peter_CA]

vari107: RTVS testuje DRM+ w Bratysławie.

[vari107]

.

O ! Dzięki.
Spróbuję coś o tym poczytać.
vari

Odpowiadając post pod postem proszę nie cytować treści. Zasady forum: http://forum.emitel.pl/viewtopic.php?f=5&t=313

[enejt]

Z dyskusji wynika że na obecne czasy DRM jest przerostem formy nad treścią. Może poczekajmy na niezawodne technologie dzięki którym będzie można wykorzystać niskie pasma częstotliwości. Obawiam się jednak że mogą one nie powstać szybko ze względów ekonomicznych i powszechnego "zaśmiecania" tych pasm.

"Łączę się w bólu" ze zwolennikami nadawania analogowego ponieważ zdaję sobie sprawę z wad nadawania cyfrowego. Z żalem stwierdzam że DVB-T zawodzi mnie często przy złych warunkach propagacji dźwięk się rwie a obraz staje co nie zdarzało się przy tv analogowej bo chwilowy szum czy piasek na ekranie nie przerywał nadawanej treści. O naturalności dźwięku i obrazu analogowego i przewadze nad cyfrowym nie będę pisał bo to odczucia subiektywne. Ja wolę analog.Nie mniej jednak wiem że postępu nie powstrzymamy i jesteśmy na niego skazani. Podoba mi się większy wybór w ofercie kanałów i czekam na więcej.

Entuzjastów radia(telewizji) internetowego chciałbym "delikatnie pouczyć" że medium internetu bezprzewodowego jest nadal dostępne dość ograniczonej liczbie użytkowników ze względu na brak odpowiedniej infrastruktury i wysokim kosztom prawdziwie szerokopasmowego internetu. Odczuwam to codziennie płacąc krocie za internet niskiej jakości u prywatnego dostawcy, mimo tego że mieszkam 3km od 40tysięcznego miasta. A alternatywy nie ma. DSL,Kablówka,3G dla mnie to marzenia ściętej głowy.
Powinniście zrozumieć że spora część populacji jest skazana na odbiór mediów poprzez odbiorniki radiowe i telewizyjne i nie zmieni się to pewnie jeszcze przez kilka ładnych lat.

W związku z tym uważam że najbliższą przyszłością jest odbiór DVB-T na UHF i DAB+ na VHF z rezerwą części kanałów VHF dla multimediów mobilnych np. DMB.

Nie obniżając wartościowości internetu czekam na na technologię Bezprzewodowego Internetu Szerokopasmowego realnie sprawdzającą się w urządzeniach będących w ruchu oraz powszechnie dostępną dla 95% populacji.

[vari107]

Zgadzam się we wszystkim z przedmówcą oprócz T-DMB.
Jeśli emisja mobilnych multimediów ma wyglądać jak obecny przekaz testowy w T-DMB w Warszawie to ja dziękuję.
Sytuacja podobna jak z DRM na pasmach poniżej 30 MHz. Chybiony pomysł.
Ja mam odbiornik i oglądam to "Radio na Wizji".
Mój kolega ma DVB-H i tam przekaz wygląda dużo lepiej.
Nie wiem czy to co jest nadawane w T-DMB to szczyt tej techniki ale właśnie tego nie mogę się dowiedzieć (a pytałem tu na forum).
Bo jeśli "lepiej już się nie da" to może nie warto ?
Jeśli w ogóle mają być multimedia dla urządzeń przenośnych w formie broadcastingu. Sam jestem przeciwnikiem tezy, że Internet zastąpi broadcasting. Nie ma chyba żadnego operatora, który dostarcza Internetu w ruchu i nie stosuje limitów.
Taki limit szybko się wyczerpuje przy treściach multimedialnych i nie ma takiego zasięgu jak broadcasting.
Ja widzę radio w DAB+, a jeśli ma być video w komórkach, to na razie z tych technologi które ja widziałem w działaniu, to nie ma nic lepszego niż DVB-H (skazane już przez niektórych na niebyt nawet na tym forum).
Jeśli ma być T-DMB to niech operator będący gospodarzem tego forum przekona SWOJĄ EMISJĄ, że T-DMB może wygladać CHOCIAŻ jak DVB-H.
Czekam z odbiornikiem w dłoni.
vari

[JaroslawMroczkowski]

Niestety operator będący gospodarzem tego forum nie będzie przekonywał do wyższości DMB. Jakiś czas temu, w konsultacjach przeważyły głosy, by wprowadzać DAB+, a nie DMB i tego się będziemy trzymać. (Absolutnie to nie jest szczyt możliwości DMB. W ramach eksperymentu kiedyś mogę "podkręcić" koder wideo.)

To nie jest właściwy wątek do tej dyskusji.

[giaur500]

Entuzjastów radia(telewizji) internetowego chciałbym "delikatnie pouczyć" że medium internetu bezprzewodowego jest nadal dostępne dość ograniczonej liczbie użytkowników ze względu na brak odpowiedniej infrastruktury i wysokim kosztom prawdziwie szerokopasmowego internetu.

Gadasz waść bzdury. Po pierwsze, zadowalający streaming radia na poziomie jakości takim, jakim katujecie non stop swoje uszy słuchając mp3 i nie narzekacie zbytnio na jakość, nie wymaga "szerokopasmowego" internetu, a jedynie 128kbps (czyli "zżera" 16 kB/s).

Po drugie, nie wiem gdzie mieszkasz, ale podam ci przykład: 30 tys miasto na największym zadupiu Polski (północny wschód) - darmowy mobilny internet Aero2, do radia aż nadto jeszcze co najmniej przez 3 lata.

Pogadamy za 5-10 lat, wtedy może dopiero skończą się testy DAB+ w Polsce i ktoś w ogóle pomyśli o komercyjnym nadawaniu (przypominam że testy dvb-t w Polsce trwały ponad 10 lat).

Do tego czasu transfer na poziomie 16 kB/s za darmo lub w cenie wliczonej w abonament będzie oferował już zapewne każdy operator komórkowy (już dziś są do tego przymiarki), a smartfon z możliwością słuchania radia internetowego będzie standardem (zresztą już dziś jest).

Reasumując, mobilny darmowy albo prawie darmowy dostęp do kilkunastu tysięcy stacji radiowych z całego świata z jakością bliską Audio CD będzie dostępny od ręki a w tym czasie Emitel (lub ktoś inny), po 10 latach testów zacznie rozpisywać 5-letni harmonogram cyfryzacji radia, poza Warszawkę i jeszcze 3 największe polskie miasta sygnał dotrze po upływie następnych 3-4 lat - tylko czy to będzie miało jeszcze jakikolwiek sens? Pożyjemy zobaczymy.

Już dziś, jeśli chodzi o stacjonarne słuchanie radia w domu, nie czuję potrzeby posiadania żadnego odbiornika radiowego - wystarcza komputer podłączony do internetu - 100x więcej stacji radiowych z nieporównywalnie lepszą jakośćią dźwięku od FM. Powszechny odbiór mobilny radia internetowego to wg mnie tylko kwestia czasu.

[mmc_polska]

Giaur:
- Nie udało mi się jeszcze dotrzeć do popularnego radia, dla którego jakość stream-u internetowego była lepsza niż odpowiednik FM. Być może jakieś niszowe stacje, które traktują stream jako podstawowy kanał dystrybucji.
- Co do jakości zasięgu komórkowego to nie jestem entuzjastą, że jest tak różowo. Temat jest obszerny, ale nie chciałbyś słuchać radia internetowego przez 3.5G w centrum... stolicy. Nieraz nawet zwykłe "wąskopasmowe" rozmowy szatkuje do granic niezrozumiałości... W domu w Łomiankach też mam różne miejsca. Nieraz wystarczy zrobić 3 kroki i nawet EDGE nie ma, ba - rozmawiać się nie da. Jeśli miałbym słuchać tak radia to byłoby kiepsko.

Wyczuwam pewne rozgoryczenie o tym jak piszesz o "wiecznych testach", częściowo je podzielam. Po prostu mało komu z nadawców zależy, a i operator woli nadawać 120 kW ERP UKF-FM na każdą stację - więcej ma z tego pieniędzy. Mimo to mam nadzieję na porządny cyfrowy system dla radia i ciągle nie wierzę w komórki.

[giaur500]

Nie udało mi się jeszcze dotrzeć do popularnego radia, dla którego jakość stream-u internetowego była lepsza niż odpowiednik FM.

Eska, Eska Rock, Radio Wawa, Radio Roxy, Złote Przeboje... znalazłoby się dużo więcej stacji nadających z przepływnością co najmniej 96/128k co w połączeniu z całkowitym brakiem zakłóceń i szumów od razu deklasuje technologię FM, a praktycznie zrównuje się lub przewyższa DAB+, którego w Polsce nikt nie zobaczy komercyjnie jeszcze przez co najmniej 10 lat.

Co do jakości zasięgu komórkowego to nie jestem entuzjastą, że jest tak różowo. Temat jest obszerny, ale nie chciałbyś słuchać radia internetowego przez 3.5G w centrum... stolicy. Nieraz nawet zwykłe "wąskopasmowe" rozmowy szatkuje do granic niezrozumiałości..

Mówisz o sytuacji gdy sieć jest przeciążona - zdarza się to w centrum dużych miast. Nie zapominaj jednak, że technologia idzie do przodu - po komercyjnym wdrożeniu LTE te problemy powinny zniknąć a na pewno nie będą tak dokuczliwe jak teraz. Poza miastem - do radia spokojnie wystarcza nawet transfer przez 2G/Edge.

[mmc_polska]

Eska, Eska Rock, Radio Wawa, Radio Roxy, Złote Przeboje...
Mówisz o sytuacji gdy sieć jest przeciążona - zdarza się to w centrum dużych miast.

- Nie udało mi się ocenić jakości Eski Rock (jedyne radio z tego grona, które muzycznie zniosę) - skończyło się na "buforowanie" przez 5 minut, ale nic nie wybrzmiało... Korporacja w samym centrum Warszawy, przyzwoite łącze.
- Niestety to przeciążenie jest permanentne. Nie jestem takim optymistą co będzie "za kilka lat", mam wrażenie, że 8-10 lat temu rozmawiało mi się przez komórkę lepiej niż teraz. Rzadziej rwało, mniej szatkowało. Przynajmniej tutaj.

[nkp123]

Bo taka prawda - liczba użytkowników komórek szczególnie w dużych miastach rośnie w dużym tempie, jednak niestety ilość stacji bazowych i ich pojemność, już tak szybko nie rośnie.

Jednak ja nie doświadczyłem gorszej jakości rozmów w mieście (przynajmniej do tej pory) - fakt, że na okrągło w nim nie jestem.

Dla mnie jakość transmisji (danych) jest najlepsza w niewielkich miasteczkach, które mają swoją własną stację bazową 2G/3G, ale nie ma bardzo dużej liczby abonentów.
Mój rekord w okolicznej większej wsi. Na mojej Nokii 5230 w sieci wtedy jeszcze Era uświadczyłem przez dobrą minutę transferu ponad... 5.75mbit/s (średnio 4mbit/s)- dla porównania w mieście (Warszawa, centrum) (na dodatek przy lepszym sygnale) uzyskałem maksimum 4mbit/s [średnio 3.25mbit/s]).


A co do radia - dla bitrate 96kbit/s (zwykle z takim słucham radia internetowego w telefonie) spokojnie wystarcza EDGE i to nawet przy przeciętnym sygnale. Kultowe 128kbit/s to już maksimum możliwości EDGE, jednak przy dobrym sygnale i ono działa bez problemu.

[kaem3]

za darmo lub w cenie wliczonej w abonament będzie oferował już zapewne każdy operator komórkowy (już dziś są do tego przymiarki), a smartfon z możliwością słuchania radia internetowego będzie standardem (zresztą już dziś jest)

I kto wtedy będzie płacił abonament RTV, gdy dojdzie argument "płacę już za komórkę, dlaczego mam płacić drugi raz".
Przeniesienia radia z broadcastingu do internetu to najgorszy pomysł, na jaki może ludzkość wpaść.

[nkp123]

Przeniesienie calkowicie nie bedzie dobrym pomyslem, jednak mysle, ze radio internetowe jest swietnym uzupelnieniem klasycznego radia analogowego/cyfrowego.